Het AD kopte afgelopen september “Topzomer voor bezitters van zonnepanelen: Bijna een record-oogst!”. Dit lijkt een normaal bericht. Totdat je verder in het verleden gaat graven. Dan blijkt er toch iets raars aan de hand te zijn.
Een jaar eerder schreef de NOS namelijk al “2018 een droom-jaar voor zonnepanelen eigenaren“.En nog een jaar eerder schreef het Solar Magazine “Opbrengst zonnepanelen 2017 stevent af op jaarrecord”. Tot slot schreef de Technische Unie al in 2016 “voor het tweede jaar op rij werd er door zonnepanelen negen procent meer zonnestroom geproduceerd dan de voorgaande jaren.”.
Wat is hier aan de hand? Hebben we werkelijk jaar in jaar uit een ‘bovengemiddeld jaar’? Of klopt het gemiddelde eigenlijk gewoon niet?
De onderstaande figuur toont de zonne-instraling in De Bilt van 1 januari 1960 tot en met 20 december 2019. We zien dat er inderdaad iets opvallends aan de hand is: Van 1960-2000 lag de gemiddelde instraling op ongeveer 960 kWh/m2. Daarna hebben we een serie van maar liefst 19 (!) opeenvolgende jaren met een ‘bovengemiddelde opbrengst’. Een van de jaren (2018) lag zelfs meer dan 3 keer de standaarddeviatie boven het ‘oude’ gemiddelde.
Het KNMI heeft een reden gevonden voor de toegenomen zonneschijn: Door de klimaatverandering hebben we steeds vaker een zuiden- en oostenwind, en steeds minder vaak een westen- of noordenwind. Dit heeft minder wolken en meer zonuren tot gevolg. Het ‘oude’ gemiddelde van 960 kWh/m2 is dus niet meer geldig in ons nieuwe klimaat en moet eigenlijk gewoon vervangen worden door een ‘nieuw gemiddelde’ van 1040 kWh/m2. Dat scheelt meteen weer in het aantal krantenberichten over topjaren en topzomers.
In de business case berekening van een investering in zonnepanelen blijft het wel een lastige keuze… Ben je een rationele statisticus en reken je met het nieuwe gemiddelde van 1040 kWh/m2? Of ben je bang dat de trend ook zo weer kan omkeren en reken je gewoon nog met het oude gemiddelde van 960 kWh/m2? Voor sommige projecten kan dit net de doorslag betekenen om het juist wel of juist niet te doen… Grondige kennis van weer- en klimaatmodellen is nodig om de juiste inschatting te maken.
De conclusie van dit verhaal? Er is niets zo veranderlijk als het weer, maar voorlopig verandert het in elk geval wel de goede kant op.
